Tìm hiểu về tiếng Romansh - ngôn ngữ ít được biết đến nhất của Thụy Sĩ
Sơ lược về lịch sử tiếng Romansh
Điều đầu tiên, Romansh không phải là một ngôn ngữ về mặt định nghĩa. Ngôn ngữ thực sự được gọi là Rumantsch Grischun và là một phương ngữ tiêu chuẩn hóa được một nhà ngôn ngữ học từ Zurich tập hợp lại vào năm 1982. Trên thực tế, có năm phương ngữ khu vực của Romansh được chia thành Sursvilvan, Sutsilvan, Surmiran, Puter và Vallader.
Tất cả sự đa dạng này đến chủ yếu là do địa hình khó đi lại của Graubünden, điều này khiến các quần thể dân cư dễ dàng bị cô lập với nhau. Romansh tới Thụy Sĩ lần đầu tiên vào khoảng năm 500 trước Công nguyên cùng với những người Rhaetian, những người đã đi qua dãy Alps và nghĩ rằng Graubünden sẽ là một nơi tốt đẹp để định cư. Ngôn ngữ ngày nay đã phát triển hơn nữa sau khi người La Mã chinh phục lãnh thổ Thụy Sĩ sơ khai vài trăm năm sau đó và tiếng Romansh trở thành một biến thể của tiếng Latin cổ điển.
Trong năm phương ngữ của Romansh, rõ ràng là chúng ta có thể thấy mỗi phương ngữ đã có những thay đổi riêng. Về phía biên giới phía nam, thổ ngữ Puter và Vallader đã chịu ảnh hưởng của ngôn ngữ Ý, khi những người lao động từ hai bên biên giới hòa nhập và pha trộn ngôn ngữ của họ.
Đối với 3 phương ngữ còn lại, tiếng Đức và tiếng Thụy Sĩ-Đức đã được chứng minh là có ảnh hưởng ngang nhau và trong nhiều thế kỷ, các từ tiếng Đức bắt đầu trở nên phổ biến đối với những người nói tiếng Romansh. Tất cả sự pha trộn và ảnh hưởng này khiến bất kỳ người nghe nào ngày nay đều bối rối trước hàng loạt âm thanh và ngữ điệu khác nhau được phát ra bởi những người nói tiếng Romansh.
Bạn có thể tự hỏi làm thế nào các phương ngữ khác nhau thảo luận với nhau, nhưng hầu như tất cả những người nói tiếng Romansh ngày nay ít nhất là song ngữ và nói thông thạo tiếng Thụy Sĩ-Đức hoặc Đức, tránh mọi vấn đề về việc phải sử dụng ngôn ngữ ký hiệu cho một người đồng hương.
Romansh được chính thức công nhận là một ngôn ngữ bởi liên bang Thụy Sĩ vào năm 1996, có nghĩa là chính phủ Thụy Sĩ phải dịch các tài liệu sang những ngôn ngữ này.
Mặc dù ngày nay có rất ít người nói ngôn ngữ này, nhưng nó có thể sẽ tồn tại trong một thời gian dài vì các trường học ở Graubünden dạy một trong những phương ngữ này cho trẻ em cho đến cuối cấp tiểu học. Tổ chức Lia Rumantscha cũng đã nỗ lực từ đầu để giữ gìn và duy trì Romansh.
