Tìm hiểu sơ lược về thảm Ba Tư ở Iran
Quá trình tạo ra một tấm thảm Ba Tư bắt đầu bằng việc chăn thả cừu. Thảm Ba Tư theo truyền thống được kéo từ lông cừu, chất lượng của chúng khác nhau tùy thuộc vào giống cừu, khí hậu, đồng cỏ và thời gian xén lông. Sau đó, phụ nữ biến len thành sợi bằng tay và luộc sợi bằng thuốc nhuộm tự nhiên từ thực vật và côn trùng. Một số loại thực vật dùng để nhuộm là: rễ cây điên điển, cây dừa cạn, hoa cúc, lá nho, vỏ quả lựu và cây chàm tạo ra màu đỏ, vàng và xanh lam. Chỉ sau khi các sợi chỉ khô mới bắt đầu dệt.
Thảm dệt trên khung dệt bằng len cừu nhuộm cỏ cây và côn trùng | © OXLAEY.com / Flickr
Những người thợ dệt dành thời gian từ vài tháng đến vài năm, tùy thuộc vào kích thước và chất lượng của tấm thảm, nghệ nhân phải cặm cụi trên khung dệt để tạo ra hàng nghìn nút thắt. Tấm thảm thường truyền tải tính cách hoặc tâm trạng của người dệt, giống như cách một nghệ sĩ miêu tả tâm trạng hoặc quan điểm của họ trong một bức tranh. Nhiều tấm thảm cũng có những lỗi cố ý, tượng trưng rằng con người không hoàn hảo và sự hoàn hảo chỉ có thể đạt được bởi người tạo ra. Cuối cùng tấm thảm được cắt ra khỏi khung dệt, rửa sạch và phơi khô dưới ánh nắng mặt trời. Mặc dù len là chất liệu truyền thống nhất, lụa cũng thường được dùng, nhưng vì nó là chất liệu tốt nên nó cũng không chịu được lực kéo mạnh. Do đó, thảm lụa thường được trưng bày trên tường thay vì trên sàn nhà.
Do chúng dễ bị hư hỏng và hư hỏng, nguồn gốc chính xác của thảm Ba Tư chưa được xác nhận. Tuy nhiên, loại hình nghệ thuật này có niên đại ít nhất là 500 năm trước Công nguyên với thứ được coi là tấm thảm lâu đời nhất được biết đến, tấm thảm Pazyryk dệt chồng chất được phát hiện ở Siberia, được cho là sản phẩm của Đế chế Ba Tư đầu tiên.
Nhiều thành phố xung quanh Iran được công nhận về truyền thống dệt thảm của họ. Tabriz từ lâu đã được biết đến là trung tâm sản xuất thảm, và chợ thảm của thành phố là một địa điểm đặc biệt hấp dẫn, nơi du khách có thể chứng kiến hoạt động buôn bán, vận chuyển và khâu vá thảm. Kerman được biết đến với những tấm thảm thắt nút tinh xảo, và Kashan với những tấm thảm lụa cũng như là thành phố sản xuất thảm lâu đời nhất ở miền trung Iran. Trên thực tế, “kỹ năng dệt thảm truyền thống” ở tỉnh Fars và Kashan đã được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Phi vật thể vào năm 2010. Thảm được dệt bởi các bộ lạc du mục, chẳng hạn như Qashqai và Bakhtiari, được đặc biệt chú ý vì sự đa dạng, màu sắc đậm và kiểu dáng công phu. Những tấm thảm Ba Tư được dệt trong những thời kỳ khác nhau bởi nhưng con người khác nhau nên chúng là sự phản ánh của cả lịch sử và con người Iran. Bảo tàng Thảm của Iran cung cấp một lịch sử hấp dẫn và chi tiết về thủ công mỹ nghệ Iran này.
